Lymfoom - kanker bij katten

Lymfoom is de meest voorkomende kankersoort bij de kat. Het is een verzamelnaam voor kanker van de lymfocyten (een vorm van witte bloedcellen). Omdat er verschillende lymfocyten zijn kunnen er verschillende vormen van lymfoom voorkomen. Het wordt ook wel maligne lymfoom of lymfeklierkanker genoemd. Lymfoom  kan zich op veel plekken in het kattenlichaam ontwikkelen.

De tumor kan veroorzaakt worden door het FeLV virus (het katten leukemie virus). Enkele decennia geleden zagen we veel jonge katten met lymfoom met een positieve test op het Felv virus. Tegenwoordig zien we lymfoom juist veel bij oudere katten en is de Felv test vaak negatief. De oorzaak is waarschijnlijk dat het Felv  virus door bijvoorbeeld beleid op zwerfdieren is teruggedrongen.
Ook het FIV virus (kattenaids) kan lymfoom veroorzaken.
De gemiddelde leeftijd van katten met lymfoom is nu ongeveer 11 jaar, maar het kan dus ook bij jonge katten voorkomen .

De symptomen van lymfoom zijn heel a-specifiek. Ze zijn namelijk afhankelijk van de plek waar de tumor zich bevindt.  De tumor kan o.a. voorkomen in de darm, in de neus, in het oog, in de borstvliezen, in de lymfeklieren, in de nieren, op de huid en in het beenmerg.

Als lymfoom zich bijvoorbeeld in het beenmerg bevind, dan kan dit bloedarmoede geven. Lymfoom in de neusholte kan neusuitvloeiing geven, en lymfoom in de darmen kan diarree en braakklachten geven. Lymfoom kan vaak optreden als een dikte die ergens groeit zoals in een nier, het ook, de neus of de lever. In de darmen echter kan het zich heel verspreid in de darmwand bevinden. Het maken van onderscheid tussen bijvoorbeeld een chronische darmontsteking en een lymfoom in de darm is dan soms best lastig.

Voor de diagnose is verder onderzoek noodzakelijk. Dit kan door middel van het nemen van een biopt van de dikte. Vaak gebeurt dit met een zogenaamde “dunne naald biopt”.  Dit kan meestal zonder narcose gebeuren en kan goede informatie opleveren. Als het onderscheid tussen een ontsteking en een lymfoom moeilijker te zien is, zoals bij darm en lymfeklier dan zal een weefselbiopt een betere diagnose geven. Een echo wordt vaak gemaakt om bijvoorbeeld een lymfoom in de buik op te sporen.
 

Chemotherapeutica

De behandeling van lymfoom is sterk afhankelijk van de lokalisatie en de uitgebreidheid van de tumor. Als het zich manifesteert als een bult die ergens groeit of als het in het oog zit, kan het door middel van een operatie verwijderd worden. Soms kan dit genezend zijn, maar meestal is een aanvullende behandeling nodig. Een lymfoom van de neus is bijvoorbeeld nog wel eens goed behandelbaar door middel van radiotherapie (bestraling). 
Veel vormen van lymfoom kunnen tegenwoordig behandeld worden door middel van chemotherapie en de percentages van succesvolle behandeling zijn hoog. Bij grofweg 95% van de katten slinkt de tumor. De tumor kan wel terugkomen. Kansen zijn sterk afhankelijk van de kat, de ernst en de lokalisatie van het lymfoom. De beste manier om erachter te komen of chemotherapie geschikt is voor een patiënt is om de chemotherapie te starten. Indien de chemotherapie aanslaat is dat hoopvol. Indien het niet aanslaat is de prognose ongunstig. De chemotherapie wordt gegeven in daarvoor gespecialiseerde klinieken.

Om over te gaan tot behandeling met chemotherapie dient er uiteraard zorgvuldig overleg plaats te vinden tussen eigenaar en dierenarts over de voor- en nadelen van de behandeling.
Alles zal er op gericht zijn om het welzijn en de kwaliteit van leven van de kat te verbeteren. De behandeling houdt vaak in dat de kat meerdere bezoeken aan een kliniek zal moeten brengen en bloedafname moet ondergaan. Daarbij is temperament en karakter van de kat een meewegende factor. Daarnaast moeten ook de financiën worden afgewogen. De kosten van meerdere bezoeken en behandelingen kunnen oplopen.
De meeste katten ondergaan de behandeling echter prima. Bijwerkingen vallen bij katten meestal erg mee, maar moeten tijdens behandeling nauwlettend in de gaten worden gehouden. Bijwerkingen kunnen o.a. zijn verlies van snorharen, verminderde eetlust, braken of diarree en onderdrukking van het beenmerg. Ook moet de behandeling van katten in de aanwezigheid van zwangere vrouwen en kleine kinderen met extra zorg worden afgewogen. 
 

L-asparaginase

Naast de behandeling met chemotherapeutica kan ook een behandeling met L-asparaginase verbetering geven. Dit is een enzym dat de eiwit aanmaak van tumorcellen van de witte bloedcellen remt. Dit medicijn moet meerdere keren geïnjecteerd worden. Naast bovengenoemde behandelingen wordt ook prednisolon vaak gebruikt in de behandeling van lymfoom. Welke behandeling geschikt is voor de kat met lymfoom hangt dus af van het type lymfoom en van de lokalisatie, alsmede van het karakter van de kat en de motivatie van de eigenaar.