Osteoartritis bij de katten

Katten zijn ware atleten en kunnen houdingen aannemen die wij ze als mens niet gemakkelijk nadoen. Dit komt vooral omdat katten relatief licht gebouwd zijn, flexibel en lenig zijn en hun pezen en banden van de gewrichten een hoge mate van elasticiteit hebben. Daarnaast zijn katten meesters in het verbergen van pijn en kunnen ze voor ons heel goed verbergen of ze lichamelijk ergens last van hebben. Dit is waarom osteoartritis bij de kat lange tijd niet goed werd herkend. Naarmate er meer onderzoek en aandacht aan wordt besteed zien we het steeds vaker.

 

Osteoartritis, ook wel degeneratieve gewrichtsaandoening, of eenvoudiger “artrose” genoemd, is een aandoening aan de gewrichten waarbij het kraakbeen, de gewrichtsvloeistof en het onderliggende bot worden aangetast door chronische belasting. Mechanische stress (beweging) in combinatie met een steriel ontstekingsproces zorgen ervoor dat het kraakbeen slijt en onregelmatig wordt en het onderliggende bot kan verdikken. Dit alles geeft klachten van chronische pijn. De frequentie van osteoartritis neemt toe met de leeftijd. Uit een onderzoek is gebleken dat 90% van katten boven de 12 jaar, tekenen van osteoartritis op de röntgenfoto laat zien.

Een enkele keer kan het ontstaan na een trauma aan een gewricht of door een immunologische reactie, maar dit is veel minder voorkomend.

Bij katten zijn de ellebogen, heupen, knieën en hakken het vaakst aangetast.
 

Zoals al aangegeven laten katten niet snel merken dat ze pijn hebben.Van alle katten, waarvan we weten dat ze osteoartritis hebben, loopt maar 2 % echt kreupel met een poot. Wel is vaak aan het gedrag van de kat te zien dat er pijn is.

 

- Minder springen of aarzelen bij het springen op hogere oppervlakten (en dat terwijl katten graag op hoogte zitten)

- Minder activiteit

- Zichzelf minder goed poetsen, omdat ze bijvoorbeeld niet meer goed bij het achterste deel van de rug kunnen komen

- Veranderd gedrag; chagrijnig of zelf agressiviteit

- Plassen en poepen buiten de kattenbak, omdat de instap van de bak ongemak geeft

- Meer slapen

- Minder jachtgedrag bij buiten katten

 

Van veel van deze verschijnselen zouden we ook kunnen zeggen dat dit passend is bij een oudere leeftijd, echter wanneer er een behandeling wordt ingesteld ziet men bij de katten met osteoartritis vaak verbetering van bovengenoemde klachten.Katten met overgewicht hebben een sterk verhoogd risico op het ontwikkelen van osteoartritis.

 

 

Tijdens een onderzoek aan de gewrichten kan een dierenarts vaak al constateren dat er een verdenking is op osteoartritis, mn als het meerdere gewrichten betreft. De diagnose wordt echter gesteld m.b.v. röntgenfoto’s.Daarop zijn de chronische veranderingen aan de gewrichten te zien.

 

 

We kunnen de katten in ieder geval helpen met wat eenvoudige aanpassingen in de leefomgeving. 

- Voor katten die bv graag op bed liggen of het liefst in de vensterbank zitten is een klein opstapje al een prettige oplossing.

- Zorg voor een lage of eenvoudig toegankelijke  slaapplek met gemakkelijke instap op een warme plek. (kou is niet prettig voor de gewrichten)

- Probeer het lichaamsgewicht bij een kat met overgewicht te reduceren door de voeding zorgvuldig af te wegen of een vermageringsdieet te geven.

- Stimuleer lichaamsbeweging door met de kat te spelen (langzaam opbouwen), want een goede bespiering vergemakkelijkt bewegen met osteoartritis.

- Een luikje in de schutting, zodat de kat er niet overheen hoeft te klimmen.

 

Er zijn erg weinig geregistreerde medicijnen om katten met osteoartritis te behandelen. De eerste keus middelen die voor langduriger gebruik geregistreerd zijn, zijn de  werkzame stoffen meloxicam en robenacoxib. Meloxicam en robenacoxib behoren tot de groep van de zgn NSAID’s, hetgeen staat voor niet-steroïde, anti-inflammatoire medicatie. Het remt de ontsteking en het werkt goed pijnstillend.  

De bijwerkingen die op kunnen treden bij NSAID’s zijn braken en/of verminderde eetlust, echter de meeste katten accepteren het prima. Dat is prettig omdat het een medicijn is wat vaak voor langere tijd gegeven dient te worden. Een kanttekening hierbij is dat NSAID’s bij katten die geen optimale vochtbalans hebben, bv nierpatienten, belastend kunnen zijn voor de nieren. Omdat katten met osteoartritis op leeftijd zijn hebben ze vaak ook andere (chronische) aandoeningen zoals bijvoorbeeld nierproblemen of schildklierproblemen. Bij deze patiënten dient een zorgvuldig afweging gemaakt te worden of de voordelen van de NSAID’s wel opwegen tegen de potentiële bijwerkingen.Naast NSAID’s zijn er nog wel andere pijnstillers voor deze katten, maar deze werken niet ontstekingsremmend zoals de NSAID’s .

 

Omdat er dus nog wel eens een reden is om de NSAID’s niet te kunnen geven bij oudere katten wordt er gezocht naar alternatieven.

Er bestaan speciale diëten waar glucosamine en  chondroitine in zitten. Dit zijn stoffen waaraan men kraakbeen herstellende- en kraakbeen beschermende eigenschappen toekent.  Andere supplementen waaraan o.a. ontstekingsremmende eigenschappen toegekend zijn, zijn teunisbloemolie, groenlipmosselextract, curcumine ,omega 3 vetzuren en mangaan.

Vaak worden deze diëten en supplementen geadviseerd,ook door specialisten, om te geven naast de NSAID’s, of juist bij katten die om medische reden geen NSAID’s kunnen krijgen.

 

Naast supplementen en medicatie zijn fysiotherapie, acupunctuur en laser nog gebieden waar steeds meer naar gekeken wordt ter behandeling van artrose.

 

Chirurgisch is er vaak niets te betekenen voor de kat met deze aandoening. Een enkele keer wordt er bij katten met ernstige heupaantastingen nog wel eens overwogen om een heupkop-hals resectie te doen, waarbij de heupkop( met aangrenzend stukje) wordt verwijderd. Hiermee kunnen katten zich prima redden; ze bewegen immers geen gewricht meer dat pijnlijk is, maar lopen grotendeels met de bespiering eromheen. Omdat veel katten meerdere gewrichten hebben die betrokken zijn is dit niet vaak een oplossing voor chronische osteoartritis.