Waterintoxicatie

In de zomer is het heerlijk voor honden om te zwemmen en af te koelen in "buitenwater" en baantjes zwemmen is natuurlijk goed voor de spieren.
 
Het kan helaas wel gevaarlijk zijn om in stilstaand water te zwemmen. Voor u als huisdiereigenaar is het belangrijk om in warme  periodes in het voorjaar en de zomer alert te zijn op zwemmen in stilstaand water. Het is aan te raden om naar zee te gaan of naar een plek waar het zwemwater wordt gecontroleerd door de overheid. Op www.zwemwater.nl  is een complete
lijst met gecontroleerde zwemlocaties in Nederland te vinden    
Meestal staat ook aangegeven of honden zijn toegestaan.
 
Er zijn verschillende veroorzakers voor intoxicatie (vergiftiging) door  het drinken van water. Vijf oorzaken worden hier besproken:
 

Blauwalg (cyano bacteriën)

Zowel in zoet als in zout water wordt in de zomer soms blauwalg gezien. Niet alle blauwalg is giftig.  Blauwalg vormt een dikke blauwgroene laag op het water. De bacteriën die dit veroorzaken produceren giftige stoffen die vooral het zenuwstelsel en de lever aantasten. Allerlei dieren kunnen hierdoor vergiftigd worden, zoals honden, katten maar ook vogels, vissen en vee.
Drinken van dit water  of erin zwemmen kan bij leververgiftiging verschijnselen geven als braken, diarree, zwakte, shock, geelzucht en zelfs overlijden. Zenuwgiffen veroorzaken trillingen, sloomheid, toevallen, moeilijk ademen, blauwkleurende slijmvliezen en uiteindelijk mogelijk ook overlijden.
 
Meestal verloopt de vergiftiging niet zo heftig maar er treedt wel altijd leveraantasting op. Minder giftig blauwalg zal braken en diarree veroorzaken. Meestal is dit goed te behandelen en de dieren kunnen volledig herstellen.  Later ontstaat soms geelzucht en zwakte. Bij geelzucht is de beschadiging wel ernstig en moet het dier met spoed behandeld worden door de dierenarts.

 
 

Dinoflagellaten (plaagalg)

In  juli 2012 is een Heidewachtel van 7 jaar oud  in "de Kreek" bij Ouwerkerk na het zwemmen heel erg ziek geworden met de dood tot gevolg. De hond had veel gezwommen en ook veel modder gegeten. Het bleek om een vergiftiging van de PSP-toxinen van dinoflagellaten te gaan. Honden 
zwemmen vaak met de bek open en drinken van het water; ze zijn op die manier extra gevoelig voor vergiftiging.  
 
Het is voor het eerst dat deze dinoflagellaat in Nederland zich in dusdanige mate heeft ontwikkeld in oppervlaktewater dat er aantoonbare hoeveelheden toxinen zijn geproduceerd. De alg kan dit jaar (2013) in die kreek, maar ook op andere plekken in Nederland, weer tot bloei komen.
 

Botulisme (Clostidium botulinum)

Botulisme  is een ziekte die veroorzaakt wordt door de bacterie  Clostridium botulinum, die gifstoffen (toxinen)  afgeet die verlammingen kunnen veroorzaken. Deze bacterie komt bij hoge temperaturen (water temperatuur 20-25 graden celcius) voor en maakt vooral (water-)vogels en vissen tot slachtoffer. Deze kadavers kunnen hoge hoeveelheden toxinen bevatten. Door het  opeten van deze kadavers kunnen honden zéér ernstig ziek worden. De gifstoffen (neurotoxinen) komen in het water terecht en de honden kunnen tijdens het zwemmen besmet worden. Daarnaast kunnen honden ziek worden door het eten van besmette kadavers.
Braken en diarree kunnen direct optreden, maar het kan zich ook pas na een paar dagen openbaren. Botulisme kenmerkt zich door verlamming, de hond krijgt spierzwakte en voelt zich niet lekker. Hij zal stoppen met eten en het slikken wordt steeds moeilijker; uiteindelijk zal ademhalen ook steeds moeizamer gaan, omdat de ademhalingsspieren verlammen. Afhankelijk van de hoeveelheid opgenomen toxinen kan de hond sterven.
 

Ziekte van Weil

 
De ziekte wordt veroorzaakt door een wereldwijd voorkomende bacterie Leptospira. De bacterie komt via de urine van een besmet dier in stilstaand water terecht en vervolgens kunnen andere dieren besmet raken wanneer zij in dit water zwemmen. Rechtstreekse infectie door contact met urine is ook mogelijk.
Honden kunnen Leptospira via hun urine overdragen op andere honden en mensen. Na infectie kunnen honden lange termijndrager worden. Ze lijken dan gezond, maar vormen zonder goede hygiëne een risico voor gezinnen en andere honden. 
Bij honden variëren de verschijnselen van geen of zeer lichte symptomen tot een zich snel ontwikkelende, dodelijke ziekte. Bij de ‘klassieke’, ernstige vorm  kunnen de volgende symptomen optreden: maag-darmontsteking met braken en diarree (die bloederig kan zijn), geelzucht (oranje gele verkleuring van de slijmvliezen  als gevolg van een verminderde leverfunctie) , ernstige uitdroging, donkere urine en lusteloosheid. Enting biedt goede bescherming tegen deze ziekte.
 

Zout zeewater

Omdat zeewater ook in de zomer erg koud kan zijn en honden tijdens het spelen veel koud water binnen kunnen krijgen, is het zelfs op een warme dag mogelijk dat ze onderkoeld raken.
Daarnaast kan zoutwater uitdroging veroorzaken. De eerste verschijnselen na opname van een overmaat aan zout betreffen vaak het maag-darmkanaal.  Zout heeft een irriterende werking op het slijmvlies van het maag-darmkanaal, met niet willen eten, braken en diarree als gevolg. De maag-darm klachten kunnen leiden tot uitdroging, te laag suikergehalte in het bloed en mogelijk zelfs tot een shock. Ook kunnen er  klachten met betrekking tot het zenuwstelsel ontstaan: de hond wordt rusteloos, prikkelbaar, en kan zelfs spiertrekkingen, toevallen of  een sterk verhoogde lichaamstemperatuur krijgen. Uiteindelijk kan de hond in coma raken en overlijden.
 
 
Referenties:
-tijdschrift voor diergeneeskunde ( deel 138, aflevering 6 ,  juni 2013)
- LICG (vergiftiging bij huisdieren)