Histiocytair sarcoom bij de Berner Sennenhond

Histiocytair sarcoom (voorheen maligne histiocytose) is een kankersoort die bij de Berner Sennenhond veel voorkomt, terwijl dit bij andere hondenrassen juist heel zeldzaam is.
Het woord sarcoom betekent kwaadaardige tumor. Histiocyten zijn witte bloedcellen die in het hele lichaam voorkomen. Bij histiocytair sarcoom zijn er kwaadaardige witte bloedcellen die tumoren kunnen vormen op verschillende plekken in het lichaam.

Wat is kanker?

Kanker is een ziekte die ontstaat wanneer een normale lichaamscel muteert en daarmee nieuwe eigenschappen verkrijgt, zoals ongeremde celdeling, weefselinvasie, en het vermogen om uit te zaaien (metastaseren).
Wanneer een normale lichaamscel muteert en er een kankercel ontstaat, kan deze op een plek gaan vermeerderen, waardoor er een bult ontstaat: een tumor. Wanneer deze tumor door middel van een operatie volledig verwijderd kan worden, kan een dier genezen van kanker.
In het geval van histiocytair sarcoom is het probleem dat de kankercellen zich niet op een vaste plek bevinden, maar op alle plekken in het lichaam waar witte bloedcellen kunnen komen. De tumoren kunnen dus door het hele lichaam ontstaan en meestal op meerdere plekken tegelijk. Behandeling in de vorm van een operatie is daarom niet mogelijk bij histiocytair sarcoom. 

Verschijnselen

De verschijnselen die je aan je hond kan zien zijn erg afhankelijk van de plek waar de tumoren ontstaan. Meestal zijn de eerste verschijnselen vrij aspecifiek: bijvoorbeeld lusteloosheid, vermageren, slechte eetlust, hoesten, benauwdheid of bloedarmoede. Als de tumoren zich in de huid of rond de gewrichten bevinden, kan het ontstaan van een bult het eerste opvallende verschijnsel zijn. Uw dierenarts kan verder onderzoek doen bijvoorbeeld in de vorm van röntgenfoto’s en biopten om tot een diagnose te komen.
In de meeste gevallen verloopt de ziekte zeer snel. Veel honden moeten binnen enkele weken nadat de diagnose is gesteld geëuthanaseerd worden omdat de klinische toestand van het dier snel achteruit gaat.

Chemotherapie

Met chemotherapie kan de ziekte in sommige gevallen tijdelijk geremd worden. Bij chemotherapie wordt gebruik gemaakt van middelen die sneldelende cellen aanvallen, waaronder kankercellen. Helaas is er in het geval van histiocytair sarcoom geen genezing mogelijk met behulp van chemotherapie. Het doel van de behandeling is om de levensduur te verlengen met een goede kwaliteit van leven.

Histiocytair sarcoom komt zelden voor bij de meeste honden. Echter, bij de Berner sennenhond, Rottweiler en Flatcoated retriever komt het veel vaker voor dan gemiddeld. Uit onderzoek blijkt dat histiocytair sarcoom bij wel 15-25% van de Berner sennenhonden voorkomt. Dit betekent dat er een genetische achtergrond aan deze ziekte moet zitten. Er wordt onderzoek gedaan naar welke genen betrokken zijn bij het ontstaan van histiocytair sarcoom, zodat de ziekte in de toekomst hopelijk voorkomen kan worden door screening voorafgaande aan de fok.

Op deze röntgenfoto van een hond van 9 jaar zijn duidelijk tumoren in de longen te zien als witte vlekken.

Geschreven door: Eva van Andel, dierenarts chirurgie en oncologie, Dierenkliniek Kortenoord, Wageningen