Malocclusie bij katten

Malocclusie is een afwijking van het gebit, waarbij tanden, kiezen en/of kaken niet goed in de bek staan of niet goed op elkaar aansluiten (mal=slecht, occlusie=sluiten).
Bij onze huisdieren komt malocclusie regelmatig voor. We zien het het meest bij de zgn. brachycephale kattenrassen, dat zijn de rassen met een korte snuit en een relatief bolle schedel. De duidelijkste voorbeelden hiervan zijn de Perzische kat en de exotische kortharen. In de rasstan-daard van deze rassen wordt o.a. een korte brede neus beschreven. Bij een snuit met een korte neus worden ook de kaken korter en breder. Hierdoor passen de tanden en kiezen soms niet meer op een aansluitende manier in de kaak of passen de onder- en bovenkaak niet meer goed op elkaar. Hoe extremer de fok op een korte neus en een brede schedel, hoe groter de problemen van malocclusie kunnen worden. Bij de  Britse Kort-haar kan, omdat er ooit Perzische kat door gekruist is, ook malocclusie voorkomen.

Aangeboren of trauma

Naast de aangeboren vorm van malocclusie kan het ook ontstaan door trauma, bijvoorbeeld als een kitten op jonge leeftijd valt en de kaak beschadigt. Door zo’n trauma kunnen de tanden en kiezen die al in aanleg in de kaak aanwezig zijn beschadigd raken en dan in afwijkende stand doorkomen.Malocclusie zien we vaak al bij melkhoektanden. De melkhoektanden van de onderkaak kunnen bijvoorbeeld te ver naar binnen staan en in het ge-hemelte van de bovenkaak prikken. Dit kan pijn geven bij het eten, ook al laten de kittens dat meestal niet merken. Ze kunnen hun kauwbewegingen enigszins aanpassen en dit kan weer leiden tot minder goede ontwikkeling van kaak en kauwspieren. Het prikken in het gehemelte kan ook de groei van de kaak remmen. De onder en de bovenkaak groeien namelijk afzonderlijk van elkaar in kleine groeischeutjes. Het laten zitten van deze melkhoektanden kan dus tot grotere problemen leiden. Het advies is om bij deze kittens de afwijkende melkhoektanden te trekken. Dit lijkt een rigoreuze ingreep, maar het is meestal het beste wat men kan doen. De melkhoektanden wisselen op 4-6 maanden leeftijd. Het trekken van de hoektanden vindt dus op jonge leeftijd plaats. Het inkorten van de melk-hoektanden door knippen of slijpen is onwenselijk. Het kan pijn geven omdat de kans op het openen van het wortelkanaal erg groot is, hetgeen weer kan leiden tot kaakabcessen.

Kortsnuitige katten

Bij kortsnuitige katten zien we nog wel eens dat de hoektanden van de onderkaak door de bredere onderkaak buiten de lip komt te staan. Dit kan irritatie van de lip geven doordat de hoektand in de lip prikt. Bij de-zelfde kortsnuitige rassen staan ook de kiezen soms schuin in de kaak of ze overlappen elkaar omdat er onvoldoende ruimte in de kaak is. Tussen deze kiezen blijft gemakkelijk vuil en tandsteen zitten wat weer kan zorgen voor ontstekingen.

Bij de oa. de Britse korthaar, zien we bij de kiezen achterin de bek ook nogal eens malocclusie. In een goed scharend gebit vallen de kiezen van de bovenkaak over de kiezen van de onderkaak heen. De onderkaak is dus smaller dan de bovenkaak. Bij kortsnuitige rassen echter is door de  bredere onderkaak, minder ruimte tussen kiezen van de bovenkaak en onderkaak en prikken de bovenste kiezen in het tandvlees naast die van de onderkaak. Dit kan zwelling geven en door de zwelling verergert het prikken in het tandvlees. Dit kan leiden tot pijnlijke processen. Als het niet lukt om deze ontsteking met bijvoorbeeld ontstekingen tot rust te krijgen, is het advies om de kies van de bovenkaak te trekken. ook hier geldt weer dat het afslijpen of inkorten van de kroon van de bovenkies door het openen van het wortelkanaal kan leiden tot veel narigheid en daarom dus wordt ontraden.
 

Voorkomen

Om problemen van malocclusie zoveel mogelijk te voorkomen zal er dus goed gekeken moeten worden naar het gebit en de occlusie van de katten waarmee gefokt worden. Een belangrijke taak voor fokkers dus om te zorgen dat er voldoende lengte in de kaak van de kattenrassen blijft. Het fokken van dieren met een te korte neus en kaak is onwenselijk.

Voor vragen over malocclusie kunt u terecht bij een van onze specialisatische dierenartsen in onze praktijk in Wageningen.