Sterilisatie/castratie bij een konijn

Waarom konijnen laten castreren/steriliseren?

Wij adviseren castratie van mannelijke konijnen (rammelaars) om de volgende redenen:

Voorkomen van ongewenste dekking;
Tegengaan van dominantie of agressiviteit indien twee rammelaars samen leven;
Voorkomen van sproeien in huis.

Wij adviseren sterilisatie van vrouwelijke konijnen (voedsters) om de volgende redenen:

Voorkomen van ongewenste dracht;
Voorkomen van baarmoedertumoren (uterus adenocarcinoom);
Voorkomen van baarmoederontsteking;
Voorkomen van hormonale problemen, bijvoorbeeld cysteuze eierstokken;
Voorkomen van dominantie of agressiviteit bij vrouwelijke konijnen.

Omdat baarmoederproblemen bij voedsters op latere leeftijd ontstaan, is het advies om elk vrouwelijk konijn preventief op jonge leeftijd te laten steriliseren.

Wat houdt steriliseren/castreren in?
Castratie betekent het verwijderen van de geslachtsorganen. Bij mannelijke dieren zijn dit de testikels, bij vrouwelijke dieren de eierstokken. In de volksmond wordt het woord ‘sterilisatie’ vaak gebruikt voor het castreren van vrouwelijke dieren en ‘castratie’ voor het castreren van mannelijke dieren. Maar in feite zijn beide ingrepen een castratie.

Vanaf welke leeftijd?
Rammelaars kunnen gecastreerd worden vanaf 3-4 maanden, wanneer de testikels goed zijn ingedaald. Na de castratie kunnen er bij een rammelaar nog zaadcellen in de achtergebleven zaadleiders zitten die nog tot 4-8 weken na de operatie kunnen overleven. In deze periode kan de rammelaar dus nog vruchtbaar zijn!

Voedsters kunnen het beste tussen 6 en 12 maanden leeftijd gecastreerd worden. De operatie kan in principe al vanaf 4 maanden leeftijd, maar is dan technisch lastiger omdat de eierstokken en baarmoeder dan nog vrij diep in de buik liggen. Na de operatie is een voedster direct onvruchtbaar.

Konijnen zijn sociale dieren en kunnen het beste samen gehuisvest worden. De combinatie voedster/rammelaar werkt meestal het beste. Twee voedsters of twee rammelaars samen leidt vaker tot agressiviteit onderling. Een konijn is vanaf 3-5 maanden leeftijd vruchtbaar. Er is dus een periode waarin de konijnen vruchtbaar kunnen zijn, maar nog te jong zijn voor castratie. In deze periode moeten de konijnen apart gezet worden om ongewenste dekking te voorkomen. Dit geldt ook voor de 4-8 weken na castratie van de rammelaar. Zorg ervoor dat de konijnen elkaar wel kunnen horen, ruiken en zien om het koppelen na deze periode te vergemakkelijken.

De operatie

Konijnen en knaagdieren hoeven, in tegenstelling tot honden en katten, niet nuchter te zijn voor een operatie. Dit betekent dat ze gewoon mogen blijven eten. Dit is belangrijk om de werking van de darmen op gang te houden en daarmee darmproblemen tijdens en na de narcose zoveel mogelijk te voorkomen.

Voor de operatie krijgt het dier injecties met pijnstilling, een darmstimulans en een infuus van glucose met zoutoplossing. De narcose kan op verschillende manieren en bestaat veelal uit een injectie met slaapmiddel, gecombineerd met een mondkapje met zuurstof en eventueel gasnarcose. Omdat kleine dieren sneller afkoelen dan grotere dieren wordt de lichaamstemperatuur nauwlettend in de gaten gehouden. Dieren liggen op een kruikje tijdens de operatie en kunnen zo nodig uitslapen in de couveuse (met warmte en zuurstof).

Wanneer de operatie klaar is wordt er een tegen-injectie gegeven, waardoor de narcosemiddelen sneller uitwerken. Hierdoor wordt het dier vlot wakker en heeft daardoor minder kans om af te koelen. Tevens is een korte narcose tijd gunstiger voor het maagdarmkanaal, dat dan zo kort mogelijk 'stil' ligt. Als het konijn wakker genoeg is, krijgt het op de praktijk al de eerste voeding.

Wanneer het dier weer goed wakker is mag het naar huis. U krijgt een formulier mee (nazorg) waarop staat aangegeven waar u de dagen na de operatie rekening mee moet houden.

Peri-operatief bloedonderzoek
Wij adviseren bij een ingreep onder narcose altijd een peri-operatief bloedonderzoek uit te voeren. Bij dit onderzoek nemen wij voordat uw huisdier onder narcose gaat, of in enkele gevallen als uw huisdier reeds gesedeerd is, een beetje bloed af zodat we een bloedonderzoek kunnen inzetten. Dankzij dit bloedonderzoek krijgen we een actueel en compleet beeld van de bloedwaardes van uw huisdier.
Standaard werken wij met de meest veilige narcosemiddelen voor een gezond dier. Helaas gebeurt het soms dat huisdieren nog geen klachten vertonen van afwijkingen die we met een bloedonderzoek al wel kunnen aantonen. Mochten wij afwijkende waardes tegenkomen in het bloed (denk bijvoorbeeld aan afwijkende lever- of nierwaarden), dan kunnen wij de narcose zodanig aanpassen dat er zo min mogelijk risico’s aan de narcose kleven, zoals het gebruik van andere narcosemiddelen, andere pijnstillers of extra infuus.

Thuis zijn een aantal punten belangrijk

Vervang het strooisel in de kooi door handdoeken of kranten, zodat de wond minder snel kan infecteren. Let wel op dat het konijn niet aan de handdoek gaat knagen en onbedoeld opeet.
Zet het dier in een rustige omgeving om stress te voorkomen.
Houd een buiten-konijn de eerste nacht(en) binnen of in de schuur, om het risico op onderkoeling te voorkomen.
Let goed op of het konijn dezelfde dag (binnen enkele uren na operatie) weer gaat eten, drinken en keutelen. Wanneer dit niet zo is, start dan diezelfde dag met dwangvoeren en neem contact op met de kliniek voor medicatie die de darmwerking stimuleren. Dwangvoeding kan gegeven worden met een spuitje of pipetje in de bek, door vloeibare voeding (critical care) langzaam vanaf de zijkant achter de voortanden in de bek te druppelen.
Controleer dagelijks de wond, neem contact op met de kliniek bij zwelling, roodheid en/of vieze uitvloeiing.
Houd gecastreerde rammelaars nog minimaal 4-8 weken apart van intacte voedsters, er kan nog sperma in de zaadleider zitten wat kan leiden tot een vruchtbare dekking.

Na 10-14 dagen zien we uw konijn graag terug voor de wondcontrole.

De beslissing om uw konijn wel of niet te laten castreren kunt u altijd overleggen met uw dierenarts. U kunt bij ons terecht voor een passend advies voor uw konijn.

Mocht u na het lezen van de bovenstaande informatie nog vragen hebben, dan kunt u ons uiteraard altijd bellen op 0317 - 412 432.