Sterilisatie/castratie bij een konijn


Wat houdt steriliseren/castreren in? 

Het woord sterilisatie komt in feite uit de humane geneeskunde en wordt in de diergeneeskunde veelal eigenlijk foutief gebruikt. “Steriliseren” is het onderbinden van de eileiders of zaadleiders, waarbij de eierstokken respectievelijk de teelballen behouden blijven, met als doel  onvruchtbaarheid van de patiënt te bewerkstelligen. Bij konijnen wordt altijd een “castratie” uitgevoerd: de eierstokken respectievelijk de teelballen worden geheel verwijderd. Hiermee is het dier dus niet alleen steriel geworden, maar ook de productie van geslachtshormonen wordt stilgelegd. Bij konijnen wordt bij vrouwelijke dieren altijd een castratie geadviseerd.

Castratie van een vrouwelijk konijn wordt geadviseerd om de volgende reden:

  • Voorkomen van hormonale problemen, bijvoorbeeld cysteuze eierstokken.
  • Voorkomen van ongewenste dracht.
  • Voorkomen van baarmoederontsteking
  • Voorkomen van baarmoedertumoren (baarmoeder Adeno-carcinoom)
  • Tegengaan van dominantie of agressiviteit bij vrouwelijke konijnen.

 
Omdat bij vrouwelijke konijnen op latere leeftijd vaak baarmoederproblemen ontstaan,  is het advies om elk vrouwelijk konijn te laten castreren.

Vanaf welke leeftijd

Rammelaars kunnen gecastreerd worden vanaf 3-4 maanden, wanneer de testikels goed zijn ingedaald. Echter voor de narcose wordt er het liefst gewacht totdat ze een half jaar oud zijn.
Voedsters kunnen iets later worden geholpen, vanaf 6 maanden leeftijd. Het kan vanaf 4 maanden, maar de operatie is dan moeilijker omdat de eierstokken en baarmoeder diep in de buik liggen.

De operatie

Konijnen en knaagdieren hoeven, in tegenstelling tot honden en katten, niet nuchter te zijn voor een operatie. Dit betekent dat ze gewoon mogen blijven eten. Dit om de werking van de darmen op gang te houden en daarmee darmproblemen tijdens en na de narcose zoveel mogelijk te voorkomen.

Voor de operatie krijgt het dier injecties met pijnstilling, antibioticum, en een infuus van glucose met fysiologische zoutoplossing (NaCl). De narcose kan op verschillende manieren en bestaat veelal uit een injectie met slaapmiddel, eventueel gecombineerd met een mondkapje met gasnarcose. Omdat kleine dieren sneller afkoelen dan grotere dieren wordt de lichaamstemperatuur nauwlettend in de gaten gehouden. Dieren liggen op een warmtematje tijdens de operatie en kunnen zo nodig uitslapen in de couveuse (met warmte en zuurstof).

Wanneer de operatie klaar is wordt er een tegen-injectie gegeven, waardoor de narcosemiddelen sneller uitwerken. Hierdoor wordt het dier sneller wakker en heeft daardoor minder kans om af te koelen. Daarbij is een korte narcose tijd gunstiger voor het maag-darmkanaal, dat dan zo kort mogelijk 'stil' ligt. Als het konijn wakker genoeg is, krijgt het op de praktijk al de eerste dwangvoeding.

Wanneer het dier weer goed wakker is mag het naar huis. U krijgt een formulier mee (nazorg) waarop staat aangegeven waar u de komende dagen rekening mee moet houden met uw konijn.


Thuis zijn een aantal punten belangrijk:
 

  • Vervang het strooisel in de kooi door handdoeken of kranten, zodat de wond minder snel kan infecteren.
  • Zet het dier in een rustige omgeving, zodat het niet nog meer stress hoeft te verwerken.
  • Houd een buiten-konijn de eerste nacht(en) even binnen of in de schuur, om het risico op onderkoeling te voorkomen.
  • Let goed op of het konijn dezelfde dag (‹12 uren na operatie) weer gaat eten, drinken en poepen. Wanneer dit niet zo is, start dan diezelfde dag met dwangvoeren en neem contact op met de dierenarts voor medicatie die de darmwerking stimuleren. Dwangvoeding kan gegeven worden met een spuitje of pipetje in de bek, door vloeibare voeding (zakje critical care) langzaam vanaf de zijkant achter de voortanden in de bek te druppelen.
  • Controleer dagelijks de wond, neem contact op met de dierenarts bij hevige zwelling, roodheid en/of vieze uitvloeiing.
  • Houd gecastreerde rammelaars nog minimaal 6-8 weken apart van voedsters, er kan nog sperma in de zaadleider zitten wat leidt tot een vruchtbare zaadlozing.


De krammetjes worden na  ongeveer 10 dagen verwijderd door de dierenarts.

De beslissing om uw konijn wel of niet te laten castreren, kunt u altijd overleggen met uw dierenarts. U kunt bij ons terecht voor een passend advies voor uw konijn.