6 april 2020, door Dierenkliniek Kortenoord

Teken

Teken komen het hele jaar voor in Nederland; zowel in de zomer als in de winter kan uw huisdier een ziekte dragende teek oplopen. Teken zijn al actief vanaf 7 graden en dus ook tijdens zachte winters. Het is van groot belang om te zorgen dat uw huisdier tekenvrij blijft omdat teken levensbedreigende ziekten kunnen overdragen. Daarnaast kunnen huisdieren de teken meenemen naar huis waardoor ook u als eigenaar of andere inwonende door de teek gebeten kunnen worden, met alle gevolgen van dien. Honden- en kattenbezitters hebben 50 % meer kans om een tekenbeet op te lopen. 

Iedereen die regelmatig met zijn hond in het bos loopt, heeft er wel eens een gezien. Maar teken kunnen ook op andere plaatsen voorkomen, zoals in stadsparken en tuinen. Het is van groot belang om regelmatig uzelf en uw huisdier(en) te controleren op teken. Wanneer u een teek signaleert, verwijder de teek met een speciale tekentang en let erop dat de teek goed verwijderd is. Gebruik hiervoor geen alcohol, olie, etc.; de teek kan dan namelijk speeksel in de wond brengen en dat willen we juist voorkomen. Na het verwijderen dient het wondje ontsmet te worden. Bij twijfel raadpleeg altijd uw dierenarts.

Teken zijn niet onschuldig. Behalve vervelende ontstekingen op de bijtplaats, vaak nog gevolgd door een nare likplek door het dier zelf, worden door de teek een flink aantal ziekten op zijn gastheer overgebracht. De bekendste ziekten zijn: ziekte van Lyme (Borreliabacterie), Babesiose, Ehrlichia en Anaplasmose.In de zomer hebben we verschillende patiënten in behandeling met ziekten die door teken overgedragen worden, soms met zeer ernstige gevolgen. In deze nieuwsbrief beschrijven we er twee: Mikay (Alaska Malamute met Lyme) en Abby (Airedale Terriër met Anaplasmose).

Ziekte van Lyme

Mikay zat langdurig "niet lekker in zijn vel" met wisselende kreupelheden, last van de lage rug en daarnaast gedragsveranderingen (onzeker, niet meer speels, chagrijnig). Er zijn in het verleden soms teken verwijderd. Bij bloedonderzoek bleek Mikay geen acute infectie te hebben, maar wel in het verleden met de Borreliabacterie in aanraking geweest te zijn. Na behandeling met Doxycycline is Mikay weer helemaal opgeknapt.

Wat is de ziekte van Lyme?

De bekendste ziekte die door teken wordt overgebracht, is de Ziekte van Lyme, veroorzaakt door de Borreliabacterie. De teek (Ixodes) kan de Borreliabacterie overbrengen. De Borreliabacterie zit in Nederland in het speeksel van ongeveer 20% van de teken. Zulke teken zullen uw hond lang niet altijd besmetten. Er is gebleken dat een teek hiervoor 16-24 uur vastgezogen moet zitten. Bij mensen kan de ziekte ook met alleen een beet van de teek overgebracht worden zonder langer vast te zitten. Er worden regelmatig honden aangeboden met typisch neurologische (zenuw- en) gewrichtsklachten. Bij bloedonderzoek blijkt dan dat zij in aanraking zijn geweest met de Borreliabacterie. Na behandeling herstellen de patiënten zich weer goed. Daarnaast blijken er ook veel honden in aanraking te zijn geweest met de Borreliabacterie (besmetting in het bloed aangetoond) maar er helemaal geen klachten van ondervinden.

De teek kan door de dieren meegebracht worden naar huis en vervolgens een gezinslid met deze, voor mensen afschuwelijke, ziekte besmetten. Dagelijks controleren en zo nodig verwijderen is dus heel zinvol. De typische roodverkleuring bij mensen rond de bijtplaats (Erythema Migrans) wordt bij een hond (bijna) nooit gezien. Als deze wel gezien wordt, behandelen we altijd.

Bij honden die periodiek last hebben van koorts en kreupelheid waarvoor geen duidelijke verklaring is, moet altijd aan Lyme gedacht worden. Een therapie van 10-30 dagen is in de acute fase afdoende. Echter kan het resultaat in de chronische fase teleurstellend zijn.

Anaplamose

Abby, de Airedale Terriër, was mee geweest op vakantie naar Terschelling. Daar had Abby verschillende teken gehad die waren verwijderd door de eigenaren. De laatste dag van de vakantie werd Abby al wat slomer en strammer. Abby heeft uiteindelijk zelfs een aantal dagen op de IC in Utrecht gelegen (de universiteitskliniek) en daar is uiteindelijk de diagnose Anaplasmose gesteld.

Anaplasma is ook een door een bacterie veroorzaakte ziekte die door de Ixodes teek overgedragen kan worden. Abby is door de infectie zeer ernstig ziek geworden. De incubatietijd van Anaplasmose is 1 tot 2 weken. Het klinische beeld van een Anaplasma-infectie kan sterk variëren. Abby had acute lusteloosheid, anorexie, koorts, kreupelheid, bleke slijmvliezen, gespannen buik en diarree. Na behandeling met antibiotica en pijnstillers en zeer intensieve behandeling op de IC is Abby gelukkig weer opgeknapt.

Al met al dus reden genoeg om minder gastvrij te zijn voor teken. De beste methode om bovengenoemde ziekten te voorkomen is natuurlijk teken te ontlopen. Teken zitten bij voorkeur in struikgewas of in nesten en holen van wilde dieren. Op gemaaid of begraasd grasland zitten doorgaans veel minder teken dan in het bos.